Muzički limbo
Muzička kritika i napisi o muzici
Milena Pešić: Život posvećen operi ‒ portret Biserke Cvejić
Dovoljno je reći ‒ Biserka. Odmah će se znati o kome je reč. Izroniće iza ovog imena Karmen, Amneris, Eboli, Lota, Olga, Flora, Dalila, Acučena, Preciozila, Brangena… glasovne skulpture operskih likova vajane na scenama Beogradske i Zagrebačke opere, Dubrovnika i Splita, Bečke državne opere, Metropolitena, Arene u Veroni, Milanske skale, Teatra Kolon, Boljšoj teatra u Moskvi i lenjingradskog “Kirova” (Teatra Marinski), Minhena, Berlina, Napulja, Tokija.
Po završetku Drugog svetskog rata, dete iseljenika iz Dalmacije, prećiće strelovit put, od pevanja u lokalnoj crkvi malog rudarskog mesta u Belgiji, povratka u domovinu, uključivanja u hor “Ivo Lola Ribar” i upisa na beogradsku Muzičku akademiju, 1948 godine, u klasu znamenitog profesora Josipa Rijaveca. Od debitovanja na sceni Beogradske opere, u ulozi Vaske u “Koštani”, do Amneris, njene prve prave i potonje najznačajnije role, za koju je Mihailo Vukdragović 1956. godine napisao da je “prevazišla očekivanja i njavećeg optimiste…iznenađujućom sonornošću dubokih tonova altovske zaobljenosti, nosivošću centralnog područja i lakoćom pomalo zatamnjenih visina…”
Uskakanje u predstavu “Aide”, namesto obolele Đulijete Simionato, urodilo je dvadesetogodišnjim angažmanom u Bečkoj državnoj operi a uloga Amneris bila je i prva sa kojom je nastupila na sceni Metropolitena. U ovoj kući provela je osam godina. Doživela je i počast učestvovanja u oproštajnom koncertu pred zatvaranje stare zgrade MET-a, 1966. godine kao otvaranja nove scene u sklopu Linkoln centra. Tom prilikom Biserka peva Lauru u Ponkijelijevoj “Đokondi” uz Renatu Tebaldi, Franka Korelija i Čezara Siejepija. Postavši već zlatno ime svetske operske galaksije, nosilac počasne titule Beča ‒ “Kamerzengerin”, Biserka Cvejić doživljava još jednu specijalnu počast, učešće u jubilarnoj stotoj predstavi “Aide” u slavnoj veronskoj Areni. Valjalo je još osvojiti legendarnu milansku Skalu, što joj polazi za rukom 1970. godine, naslovnom rolom u Sen-Sansovoj operi »Samson i Dalila«. Među partnerima u toku njene bogate karijere nalazila su se najslavnija imena operske scene kao što su Džon Vikers, Raina Kabaivanska, Nikolaj Geda, Elinor Stiber, Krista Ludvig, Birgit Nilson, Mario del Monako, Karlo Bergonci, Ljiljana Molnar-Talajić, Miroslav Čangalović, Đuzepe di Stefano, Renata Tebaldi… dirigenti Herbert fon Karajan, Silvio Varvizo, Tomas Šipers, F.Molinari-Pradeli… a radila je i sa uglednim rediteljima među kojima i u postavci koju je režirao Viland Vagner, unuk slavnog kompozitora.
Kao što je na samim počecima karijere, vođena mudrim savetima svog profesora Rijaveca kretala sa manjim ulogama, postepeno razvijajući svoje potencijale, imajući hrabrosti da odbije ponudu Metropolitena za ulogu kojoj nije dorasla, tako se mudro i oprostila od scene na vrhuncima uspeha i slave. Sve svoje umeće i umetničku energiju prelila je na pedagoški rad, odgajajući mlade operske umetnike. Od 1978.godine, najpre na Fakultetu muzičke umetnosti u Beogradu, potom na Akademiji umetnosti u Novom Sadu. U skladu sa njenom internacionalnom reputacijom pozivana je u žirije najvećih svetskih vokalnih konkursa. Kao nekada ona, na konkursu u belgijskom gradu Vervijeu, 1954. godine, sada njeni učenici ubiraju nagrade na svetskim takmičenjima, donoseći joj satisfakciju za nesebično predavanje znanja i iskustava i nezaustavljeno trajanje u novim generacijama operskih poslenika kojima usađuje ne samo profesionalnu veštinu već, pre svega, ogromnu ljubav za poziv kojim će se baviti.
Ovu ljubav delila je Biserka sa suprugom Dušanom Cvejićem (1923-1999), kolegom u klasi profesora Rijaveca, koji je svoju tenorsku pevačku karijeru zamenio lekarskom. Specijalizovao je granu fonijatrije, sjedinjujući tako dva svoja afiniteta. Ipak, pored lekarske prakse i profesure na Medicinskom fakultetu, Dušan Cvejić se pojavljivao i na muzičkoj sceni, gde ga je, osim domaće, slušala i inostrana publika. Povukavši se s podijuma, i on je, kao i Biserka, prihvatio poziv Akademije umetnosti u Novom Sadu da predaje metodiku nastave vokalne umetnosti. Plod njihovog zajedničkog rada je knjiga »Umetnost pevanja«. Osnivanje Fonda “Biserka i Dušan Cvejić” predstavlja još jedan vid produžetka njihovih umetničkih i profesionalnih angažmana u cilju podsticanja razvoja mladih talenata.
Za celokupan rad, primadona Biserka Cvejić nagrađena je nagradom za životno delo »Dositej Obradović« za 2014.godinu.
