Muzički limbo
Muzička kritika i napisi o muzici
Pregled časopisa Muzikologija broj 32
Časopis Muzikološkog instituta Srpske akademije nauka i umetnosti Muzikologija postoji od 2001. godine i posle trideset i dva broja koja su do sada izašla, moglo bi da se kaže da je u pitanju naučno glasilo koje je relevantno ne samo u domaćim, već i u regionalnim, pa i u svetskim okvirima. Svaki od brojeva Muzikologije posvećen je posebnoj temi, pa je takav slučaj i sa najnovijim trideset i drugim izdanjem čija tema je diskografija kao naučni izvor.
Časopis otvara tekst Vencislava Dimova iz Sofije. Ovaj istraživač je u tekstu Prateći crnu spiralu: stari glasovi, novi život (ka istorijatu ranih komercijalnih gramofonskih ploča u Bugarskoj) analizirao diskografska izdanja bugarske narodne muzike prvih decenija XX veka. Dimov se u ovom tekstu bavio zvučnim izvorima iz naučnih i muzejskih arhiva i privatnih kolekcija; katalozima muzičkih kompanija, etiketama na gramofonskim pločama, diskografijom, tekstovima i reklamnim slikama iz novina, kao i memoarskom literaturom. U ovom članku ne samo što je moguće saznati kako su lokalne podružnice velikih izdavačkih kuća delovale u jednoj balkanskoj zemlji kao što je Bugarska, već se čitaocima otkriva i veliki broj imena umetnika i orkestara koji su bili popularni tih godina. Vrlo sličnu istoriju diskografskih izdanja sa samog početka XX veka moguće je ispisati i kod nas.
U tom smislu, značajan je tekst Danke Lajić Mihajlović, Davida Pokrajca i Saše Spasojevića Gramofonske ploče pevača Mijata Mijatovića: od (re)konstrukcije diskografije ka studijama snimljene muzike. Tekst je posvećen pevaču koji je u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca i kasnije u Kraljevini Jugoslaviji, ostvario najveću produkciju gramofonskih ploča u zemlji.
Za novi broj Muzikologije tematski je vezan i članak Marije Maglov Aspekti interakcije između radija i diskografske industrije: primer His Master’s Voice koncerata na programu Radio Beograda. U tekstu je odabrana serija koncerata sa ploča emitovanih od oktobra 1930. do oktobra 1931. godine, a poseban kuriozitet predstavljaju malo poznati arhivski podaci o prodavcima gramofonskih ploča koji su sarađivali sa Radio Beogradom. Jelka Vukobratović u članku Uvođenje autorskog prava u ranoj muzičkoj industriji i implikacije autorstva za popularnu muziku u Hrvatskoj između 1929. i 1960-ih, proučava period između prvog zakona o autorskim pravima u Kraljevini Jugoslaviji donesenom 1929. godine, sve do pripreme prvog ovakvog zakona u socijalističkoj Jugoslaviji iz 1965.
Monika Novaković je objavila članak Nakon spuštanja zavese: održivost primenjene muzike i u njemu se bavila analizom kompakt disk izdanja Vojislava Vokija Kostića, Zorana Erića, Zorana Simjanovića i Isidore Žebeljan. U tekstu Savremena litvanska muzičko folklorna izdanja: širenje iskustava Egle Gelažiute-Pranevičiene fokus je stavljen na poslednjih pet godina izdavačke delatnosti u Litvaniji posvećenih folklornoj muzici.
U delu časopisa Muzikologija nazvanom Varia, mogu da se pročitaju četiri članka. Rastko Buljančević se u tekstu Između tradicije i subverzije. Tretman folklorizovanih muzičkih referenci u ranim dugometražnim filmovima Pedra Almodovara bavio folklornim elementima španske i katalonske muzičke tradicije, i njihovom transformacijom i rekontekstualizacijom u odnosu na društveno-političku realnost postfašističke Španije, a za primer je uzeo filmove Pepi, Lusi, Bom i druge djevojke sa gomile iz 1980. i Lavirint strasti iz 1982. godine. Vera Mevorah je u tekstu Dva lica mistifikacije: predstavljanje Holokausta u delima A Survivor from Warsaw Arnolda Šenberga i Different Trains Stiva Rajša pokazala na koji način umetnička muzika participira u temi Holokausta. Naslov rada Miloša Marinkovića Reakcije na prvi Muzički bijenale Zagreb (1961) u beogradskoj dnevnoj štampi odnosi se na analizu odjeka pomenute manifestacije u dnevnim listovima Borba, Politika i Večernje novosti. Radovi Miloša Rašića Učenje tradicionalnog pevanja u srpskim klubovima u Beču – ekonomski aspekti između amaterizma i profesionalizma i Julijane Baštić Primena koncepta muzičkog društvenog usklađivanja u istraživanju tamburaške prakse u Srbiji posvećeni su savremenim tendencijama negovanja folklornog stvaralaštva.
U rubrici Prikazi i polemike moguće je pročitati četiri recenzije najnovijih knjiga. Prva je Srpsko pevačko nasleđe centralnog dela Kosova i Metohije Sanje Ranković i Mirjane Zakić koju potpisuje Jelena Jovanović. Tu su i recenzije knjiga Prvi svjetski rat (1914-1918) i glazba: skladateljske strategije, izvedbene prakse i društveni utjecaji Stanislava Tuksara i Monike Jurić Janjik koju je pisao Aleksandar Vasić, potom recenzija Ivane Medić na knjigu Digitalna tehnolologija u srpskoj umetničkoj muzici Milana Milojkovića, i, na kraju, recenzija Bojane Radovanović za zbornik Život i delo Rudolfa Bručija: Kompozitor u rascepu između estetike i ideologije (The Life and Work of Rudolf Bruči: The Composer in the Rift between Aesthetics and Ideologies) čiji su urednici Ajvan Mudi i Ivana Medić.
Kao što može da se vidi, trideset i drugi broj časopisa Muzikologija bogat je člancima koji na engleskom i srpskom jeziku razmatraju raznorodne fenomene. Prema izloženom sadržaju koji se iz broja u broj ističe kvalitetom, ovaj časopis bi mogao da se svrsta u vrhunsko nacionalno dobro.
